“မသာတစ္ေခါက္၊ ေက်ာင္းဆယ္ေခါက္” ဟူေသာ ျမန္မာ့ဆို႐ိုးစကားတစ္ခု ရွိပါသည္။ ဘုန္း ႀကီးေက်ာင္းသို႔ ဆယ္ေခါက္သြားသည္ထက္ အသုဘ တစ္ေခါက္၊ မသာတစ္ေခါက္ သြားလိုက္ရျခင္းသည္ ပို၍ တရားသံေဝဂ ရႏိုင္ေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔သည္ သာေရးထက္ နာေရးကို ပို၍ ဂ႐ုစိုက္ၾကသည္။ သာေရးကို သြားရန္ ပ်က္ကြက္သည့္တိုင္ေအာင္ နာေရးကိုမူ မပ်က္မကြက္သြားၾကသည္။ ေဆြမ်ိဳး တစ္ဦး၊ ခ်စ္ခင္ ရင္းႏွီးေသာ မိတ္ေဆြတစ္ ဦး၏ေနာက္ဆံုးေသာ ဘဝ ခရီးကို မပ်က္မကြက္ ပို႔ ေဆာင္ ၾကေလ့ရွိသည္။ ခင္မင္မႈ၊ ရင္းႏွီးမႈ၊ လူမႈ ေရးတာဝန္ ေက်ပြန္မႈကို ျပ ေလ့ရွိၾကသည္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ သူမ်ိဳး မ်ားထဲတြင္ ကြ်န္ေတာ္သည္လည္း တစ္ ဦးအပါအဝင္ ျဖစ္ပါသည္။
ကြ်န္ေတာ္သည္ ေဆြမ်ိဳးမ်ား၊ မိတ္ေဆြ မ်ား၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား၊ ငယ္သူငယ္ခ်င္းမ်ား၊ ႀကီးမွ ခင္ၾကရေသာ္လည္း အလြန္တြယ္တာရေသာ သူငယ္ခ်င္းမ်ား၏ ဈာပနမ်ားကို မပ်က္မကြက္ လိုက္လံပို႔ေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၲ တရားတို႔ကို ဆင္ျခင္ခဲ့ပါသည္။ ႐ုပ္တရား၊ နာမ္ တရားတို႔သည္ မၿမဲျခင္းတရား၊ ဆင္းရဲျခင္းတရား၊ ငါမဟုတ္ပါတကားဟူေသာ တရားတို႔ကို ေလးေလး နက္နက္ ႏွလံုးသြင္းခဲ့သည္။ ထိုမွ်မက ဈာပနအခမ္း အနားမ်ားတြင္ လွဴဒါန္းေလ့ရွိေသာ ယပ္ေတာင္မ်ား ေပၚမွ တရားသံေဝဂမ်ားကိုလည္း မျပတ္ဖတ္႐ႈ၍ ေလးနက္စြာ ေတြးေတာခဲ့ပါသည္။ မွတ္သားသိမ္း ဆည္းခဲ့ပါသည္။ ယင္းသံေဝဂ လကၤာမ်ားတြင္ ေရးသူ အမည္ပါသည္လည္းရွိ၍ မပါသည္လည္း ရွိပါသည္။
ကြ်န္ေတာ္၏ ႏွလံုးသားတြင္ စြဲက်န္ ရစ္ခဲ့ေသာ သံေဝဂဓမၼလကၤာတစ္ခုမွာ မင္း ကြန္း တိပိဋကဓရ ဓမၼဘ႑ာဂါရိက ဆရာ ေတာ္ဘုရားႀကီး ေရးသားခဲ့ေသာ လကၤာျဖစ္ ပါသည္။ တပည့္သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ဒကာ၊ ဒကာမအေပါင္း သူေတာ္ေကာင္းတို႔အား ဓမၼ လက္ေဆာင္အျဖစ္ ခ်ီးျမႇင့္ေတာ္မူေသာ ဓမၼ လကၤာျဖစ္ပါသည္။
“႐ုပ္နာမ္ဓမၼ၊ သခၤါရတို႔၊ ကိုယ္က ဤပံု၊ ျဖစ္လိုတံုလည္း၊ တစ္ဖံုဆင္ကြဲ၊ သူတစ္နဲျဖင့္၊ ေဖာက္ လြဲတတ္စြာ၊ ဓမၼတာကို၊ ပညာစကၡဳ၊ ေမွ်ာ္ေထာက္ ႐ႈ၍ –
ယခုပင္လွ်င္ မအိုခင္က ႀကိဳတင္ေကာင္းမႈ ႀကိဳးစားျပဳေလာ့။
ယခုပင္လွ်င္ မနာခင္က ႀကိဳတင္ေကာင္းမႈ ႀကိဳးစားျပဳေလာ့။
ယခုပင္လွ်င္ မေသခင္က ႀကိဳတင္ေကာင္းမႈ ႀကိဳးစားျပဳေလာ့။
ရတုခ်ိန္ေထာက္၊ ဤခါေရာက္မွ၊ ခ်ဳပ္ ေပ်ာက္ခႏၶာ၊ ေသစိမ့္ငွာဟု၊ သတၲဝါခပင္း၊ ရွင္ ေသမင္းႏွင့္၊ မိတ္သင္းဖြဲ႕လ်က္၊ ခ်ိန္းအခ်က္လွ်င္၊ တစ္စက္ကမွ၊ မရွိၾကဘူး။ အပၸမာေဒန၊ ဘိကၡေဝ၊ သမၸာေဒထ၊ ဘုရာ့စကား၊ လိုက္နာပြားကာ၊ တရား လက္မလြတ္ေစႏွင့္”
ဤ႐ုပ္၊ ဤနာမ္တို႔ကို ကိုယ္က ပိုင္သည္ မဟုတ္။ ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္သလို ျဖစ္ေလမည္မဟုတ္။ ဓမၼတာအတိုင္း သူျဖစ္ခ်င္သလို ျဖစ္သြားေပမည္။ “ငါသည္ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္မွ ေသမည္”ဟု လည္း ေသမင္းႏွင့္ ကတိ ပဋိညာဥ္ ခ်ဳပ္ဆိုထားျခင္း၊ မိတ္ေဆြအခ်င္းခ်င္းသဖြယ္ ကတိကဝတ္ထားထား ျခင္းလည္း မရွိ။ အခ်ိန္မေရြး ေသႏိုင္သည္သာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤ႐ုပ္နာမ္ဓမၼ သခၤါရကို ႏွလံုး သြင္းၿပီး ယခုပင္လွ်င္ မအိုခင္၊ မနာခင္၊ မေသခင္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ကို ႀကိဳတင္ျပဳၾကပါဟု ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးက ဆံုးမထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတရားမ်ား ေလာကီအာ႐ံု၊ ကာမဂုဏ္ မ်ားႏွင့္ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနၾကေသာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ လူသား မ်ားအဖို႔ သတိတရားရဖြယ္၊ ထိတ္လန္႔ဖြယ္ျဖစ္ေပ သည္။ ဘုရားသခင္ ေဟာၾကားခဲ့သည့္အတိုင္း အပၸမာဒတရားကို လက္ကိုင္ထားၾကရန္ ဆရာေတာ္ ဘုရားက မွာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။
ကြ်န္ေတာ့္ရင္ဝယ္ စြဲက်န္ရစ္ခဲ့ေသာ ဒုတိယ ကဗ်ာလကၤာတစ္ခုမွာ ဧည့္သည္ ဟူေသာ ကဗ်ာျဖစ္ပါသည္။ ႐ိုးသားစြာ ဝန္ခံရလွ်င္ စာေရးသူကို ကြ်န္ေတာ္မသိပါ။ သို႔ရာတြင္ ယင္းစာ ေရးသူအား ကြ်န္ေတာ္သည္ ေလးစား၍မဆံုးပါ။
“မင္းတို႔လာလည္း ငါ့မွာတားခြင့္မရွိပါ။
မင္းတို႔သြားလည္း ဟန္႔တားပိုင္ခြင့္မရွိပါ။
ငါသည္ပင္မူ
ေခၚသူမရွိ၊ ေရာက္လာမိစဥ္
ႏွင္သူမရွိ၊ ျပန္ဖို႔ရွိ၏။
ငါေနသည့္အိမ္၊ ငါ၏အိမ္ဟု
ငါ့အိမ္မွာထား၊ ငါ့မယားႏွင့္
ငါ့သားသမီး၊ ငါ့ပစၥည္းဟု
ယူသည္းစိတ္စြဲ၊ အမွတ္လြဲခဲ့။
အမွန္မွာမူ
ငါလာေသာအခါ လက္ဗလာတည့္
ျပန္ပါရလွ်င္ လက္ခ်ည္းပင္တည္း
ငါ့တြင္ကိုယ္ပိုင္ မရွိတကား
လာသူလာလည္း၊ လာစမ္းပါေစ၊ မဆီးေလ ႏွင့္။
သြားသူသြားလည္း သြားစမ္းပါေစ၊ မတား ေလႏွင့္၊
တို႔တစ္ေတြမွာ
သဘာဝလွ်င္၊ အမိရင္ဝယ္
ထြက္ဝင္ခိုနား၊ ခရီးသြားသည့္
အားလံုးဧည့္သည္ခ်ည္းပါတကား”
ေဖာ္ျပပါ ကဗ်ာမွာ နိဗၺိႏၶေတးသံႏွင့္ နီးစပ္ လွပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ပါဠိစကားတစ္လံုးမွ် မပါပါ။ ခက္ခဲ႐ႈပ္ေထြးေသာ ျမန္မာစကား အသံုးအႏႈန္း တစ္လံုးမွ်မပါပါ။ သို႔ရာတြင္ ဖတ္လိုက္သည္ႏွင့္ ရင္ ထဲသို႔ စြဲၿမဲသြားေစေသာ စကားလံုးမ်ားျဖင့္ သီကံုး ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ မည္သူ႕ကိုမွ်၊ မည္သူက မွ် ဤေလာကသို႔ မလာႏွင့္ဟုလည္း တားခြင့္မရွိ၊ မသြားႏွင့္ဟုလည္း ဟန္႔တားပိုင္ခြင့္မရွိ။ မိမိကိုယ္ တိုင္လည္း မဖိတ္ဘဲ ေရာက္လာေသာ ဧည့္သည္ မွ်သာ ျဖစ္သည္။ ႏွင္သူရွိရွိ မရွိရွိ၊ အခ်ိန္တန္လွ်င္ ျပန္ရမည္သာ၊ ေသမင္းေခၚရာေနာက္သို႔ လိုက္ရမည္ သာ ျဖစ္သည္။ ငါ့အိမ္၊ ငါ့ၿခံ၊ ငါ့ပစၥည္း၊ ငါ့မယား၊ ငါ့သားသမီး ဟူသည္တို႔မွာ “ငါ ငါ ငါ”ဟူေသာ အစြဲအလမ္းတို႔မွာ တရားဓမၼႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္မ်ား သာ ျဖစ္ၾကသည္။ လာေသာအခါ ဗလာလက္ႏွင့္ လာ၍ ျပန္ေသာအခါ ဗလာလက္ႏွင့္ ျပန္ရမည္သာ ျဖစ္ေပသည္။ မိမိေနာက္သို႔ မည္သည့္သားသမီး၊ မည္သည့္ပစၥည္းမွ် ပါမည္မဟုတ္။ လာခ်င္သူလည္း လာၾကပါေစ၊ သြားခ်င္သူလည္း သြားၾကပါေစ၊ မတားၾကေလႏွင့္။ မငိုေျြကးၾကေလႏွင့္၊ အားလံုး ဧည့္သည္ခ်ည္းပင္ မဟုတ္ၾကပါလား။ ဤသို႔လွ်င္ ကဗ်ာဆရာသည္ ေမ့ေလ်ာ့ေနေသာ လူသားမ်ား အား နိဗၺိႏၶေတးျဖင့္ ေခြ်းသိပ္ေပးခဲ့ေလသည္။
ဧည့္သည္ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ပင္ အျခား ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကိုလည္း ကြ်န္ေတာ္ မွတ္သားဖူးပါ သည္။ စာေရးသူ၏အမည္ မသိရွိသည္ကို ခြင့္လႊတ္ ပါရန္ ပန္ၾကားပါသည္။
“လာတုန္းကလည္း တစ္ေယာက္တည္း ေနာ့
လက္တြဲေခၚကာ ေဖာ္မပါဘူး။
ဥစၥာခ်ည္းႏွီး ကိုယ္ထီးတည္း၊
ျပန္သြားေတာ့လည္း တစ္ေယာက္တည္း ေနာ့
အေဖာ္ေခၚကာ ေဖာ္မပါဘူး
ဥစၥာခ်ည္းႏွီး ကိုယ္ထီးတည္း၊
လာၿပီးေတာ့နား၊ မသြားေသးခင္
ခ်ိန္ေလးတြင္မွ
ဝန္းက်င္ခက္ႏြယ္၊ ေႏွာင္ႀကိဳးတြယ္ၾက
ၿပံဳး၊ ရယ္၊ မဲ့၊ ငို၊ ခ်စ္မွန္းပိုၾက
မလိုေဒါသ၊ လိုေလာဘႏွင့္
ဘဝရိပ္ၿမံဳ၊ ကႀကိဳးစံုခဲ့
ကံကုန္မိုးခ်ဳပ္၊ လက္တြဲျဖဳတ္ကာ
သုတ္သုတ္ေဆာလ်င္၊ ခရီးႏွင္သည္
တို႔မ်ား ဧည့္သည္ပါတကား။
ဤဧည့္သည္ ကဗ်ာသည္လည္း အထက္ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္သည့္ ဧည့္သည္ကဗ်ာကဲ့သို႔ပင္ ရွင္းလင္းလြယ္ကူလွေသာ ျမန္မာစကားျဖင့္ ေရးသား ထားျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ဖတ္႐ႈသူတိုင္း နားလည္လြယ္ ေသာ ကဗ်ာျဖစ္သည္။ ဤကဗ်ာတြင္ ကြ်န္ေတာ္ ပို၍ႀကိဳက္ေသာ အပိုဒ္ေလးမ်ားရွိပါသည္။ ဤ ေလာက၌ ဧည့္သည္အျဖစ္ ခိုနားေနစဥ္ အခ်ိန္ေလး တြင္ ဝန္းက်င္ခက္ႏြယ္၊ ေႏွာင္ႀကိဳးတြယ္ၾက၊ ၿပံဳး၊ ရယ္၊ မဲ့၊ ငို၊ ခ်စ္မုန္းပိုၾက၊ မလိုေဒါသ၊ လိုေလာဘ ႏွင့္၊ ဘဝရိပ္ၿမံဳ၊ ကႀကိဳးစံုေနၾကရေသာ လူ႔ဘဝကို သေရာ္ေလွာင္ေျပာင္ရင္း သတိသံေဝဂ ေပးေနျခင္း ပင္ျဖစ္သည္။ ကံကုန္၍ မိုးခ်ဳပ္ေသာ အခါတြင္ လက္တြဲျဖဳတ္ၾကရေပေတာ့မည္။ ေသမင္းႏိုင္ငံ သို႔ပင္ ခပ္သုတ္သုတ္၊ ခပ္ျမန္ျမန္ ခရီးႏွင္ေနၾက သည့္ အားလံုးဧည့္သည္မ်ားခ်ည္းပါတကား၊ မိုက္ မလင္းႏိုင္ ျဖစ္ေနၾကသည့္ ကာမဘံုသား ဆံုလည္ ႏြားတို႔အဖို႔ တရားရၾကရန္ျဖစ္ေပသည္။
ေနာက္ဆံုးတင္ျပလိုေသာ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္မွာ တားမရဘူးဟူေသာ ကဗ်ာျဖစ္ပါသည္။ (၂၀-၁၁-၂၀၁၇)ေန႔တြင္ အစ္ကိုႀကီးသဖြယ္ ခ်စ္ခင္ေလးစား ရသည့္ စာေပပညာရွင္၊ ဥပေဒပညာရွင္တစ္ဦး၏ ဈာပနကို လိုက္လံပို႔ေဆာင္ခဲ့ရာတြင္ လွဴဒါန္းလိုက္ ေသာ ယပ္ေတာင္ေလးေပၚတြင္ ေရးသားထားေသာ ကဗ်ာတိုေလးတစ္ပုဒ္ျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူနာမည္ မပါရွိ၍ မေဖာ္ျပႏိုင္သည္ကို ခြင့္လႊတ္ရန္ျဖစ္ပါသည္။
တစ္ေန႔ကြယ္ ေသနယ္သို႔ တစ္ခါကူး
ေမ့ေလ်ာ့ကာ မေသဘူးရယ္လို႔
မထင္လိုက္ပါႏွင့္
ေနကြယ္တာ ႀကိမ္ဖန္မ်ားရင္ျဖင့္
ေသနယ္ရြာ အခ်ိန္တန္သြားရလိမ့္မယ္
တားလို႔မရဘူး။
တိုတိုႏွင့္ ထိမိလွေသာ ကဗ်ာျဖစ္သည္။ တစ္ေနဝင္သြားျခင္းသည္ ေသမင္းႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ ရန္ တစ္ရက္ပို၍နီးလာျခင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။ မေမ့ မေလ်ာ့ၾကေလႏွင့္။ ေနဝင္ေသာရက္ေတြ မ်ားေလ သည္ႏွင့္အမွ် ေသျခင္းတရားႏွင့္ ဆံုေတြ႕ၾကရန္ အခ်ိန္တန္လာၿပီကို သတိရၾကရန္ ျဖစ္ပါသည္။ ေသျခင္းတရား မရဏတရားကား ေရွာင္လြဲ၍မရ ေသာ တရားပါတကား။
“အပၸမာေဒန၊ ဘိကၡေဝ၊ သမၸေဒထ၊ ဘုရား စကားလိုက္နာပြားကာ၊ တရားလက္မလြတ္ေစႏွင့္”ဟူေသာ တိပိဋကဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ သတိေပး ဆံုးမစကားကို မွတ္သားလိုက္နာၾကရန္သာ ရွိေပ သည္။ သို႔မဟုတ္လွ်င္ကား လယ္တီဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး ဆံုးမခဲ့သကဲ့သို႔ပင္ “အပါယ္ထိုထို ဥဒဟိုသည္ နင္လိုလူမိုက္၊ သြားလမ္းတည္း”ဟု မွတ္ယူရန္သာ ရွိေတာ့၏။
ေမာင္ဥာဏ္စိန္
