ဂေါတမမြတ်စွာဘုရား၏ လက်ျာရံနှင့် လက်ဝဲရံများ

ကျွန်တော်သည် မနောမယဂျာနယ် အမှတ် (၈၉၇)တွင် လာဘ်များသောအရာ၌ ဧတဒဂ်ရသော အရှင်သီဝလိမထေရ်အကြောင်းကို ရေးသားခဲ့သည်။ ယင်းကဲ့သို့ ရေးသားရာတွင် အောက်ဖော်ပြပါစာပိုဒ် ဖြင့် စတင်ခဲ့သည်။

“ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားတွင် လကျာ်ရံ မဟာသာဝက လေးဆယ်နှင့် လက်ဝဲရံ မဟာသာဝက လေးဆယ်ဟူ၍ ရှိလေသည်။ လကျာ်ရံ မဟာ သာဝက လေးဆယ်တွင် ရှင်သီဝလိမထေရ်သည်လည်း တစ်ပါးအပါအဝင်ဖြစ်၍ လာဘ်များသော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရသော မထေရ်ဖြစ်ပေသည်”

အထက်ဖော်ပြပါ စာပိုဒ်ကိုဖတ်ရှုပြီးနောက် စာဖတ်ပရိသတ်အချို့သည် အံ့ဩကုန်ကြသည်။ မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ လကျာ်ရံကို ရှင်သာရိပုတြာဟု လည်းကောင်း၊ လက်ဝဲရံကို အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန်ဟုလည်းကောင်း မှတ်သားထားခဲ့ကြရာမှ လကျာ်ရံ လေးဆယ်၊ လက်ဝဲရံလေးဆယ်ရှိသည်ဟူ၍ သိ လိုက်ရသောအခါ ယင်းအသီတိ မဟာသာဝကတို့၏ အမည်ကို သိချင်လာကြသည်။ ထို့ကြောင့် ဤဆောင်းပါးကို ရေးသားလိုက်ရခြင်းဖြစ်ပေသည်။

လကျာ်ရံ မဟာသာဝက လေးဆယ်

(၁) အရှင်သာရိပုတြာ-ပညာကြီးသောအရာ၌ ဧတဒဂ်ရ

(၂) အရှင်ကောဏ္ဍည-တရားဦးရ၍ ရတ္ထညုအရာ၌ ဧတဒဂ်ရ

(၃) အရှင်ဘဒ္ဒိယ

(၄) အရှင်ဝပ္ပ

(၅) အရှင်မဟာနာမ်

(၆) အရှင်အဿဇိ

(၇) အရှင်နာလက

(၈) အရှင်ယသ

(၉) အရှင်ဝိမလ

(၁၀) အရှင်သုဗာဟု

(၁၁) အရှင်ဝဂမ္ပထိ

(၁၂) အရှင်ပုဏ္ဏဇိ

(၁၃) အရှင်ဥရုဝေလကဿပ-အခြံအရံ ပရိသတ်များသောအရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၁၄) အရှင်နဒီကဿပ

(၁၅) အရှင်ဂယာကဿပ

(၁၆) အရှင်မဟာကဿပ-ဓုတင်ကိုကျင့် ထောင်ဟောပြောသောအရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၁၇) အရှင်ကစ္စည်း-အကျဉ်းပါဠိတော်ကို အကျယ်ဟောပြောသောအရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၁၈) အရှင်မဟာကောဋ္ဌိက- ပဋိသမ္ဘိဒါပတ္ထ အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၁၉) အရှင်မဟာကပ္ပိန- ရဟန်းတို့ကို ဆုံးမ သောအရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂၀) အရှင်စုန္ဒ

(၂၁) အရှင်ဥပါလိ- ဝိနည်းကိုဆောင်သော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂၂) အရှင်အနုရုဒ္ဓါ-ဒိဗ္ဗစက္ခုအသိညာဉ် အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂၃) အရှင်ကင်္ခါရေဝတ-ဈာန်ကိုများစွာ ဝင်စားသောအရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂၄) အရှင်အာနန္ဒာ-ဗဟုသုတ၊ သတိမန္တ၊ ဂတိမန္တ၊ စိတမန္တ၊ ဥပဌာက ၅ဌာန၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂၅) အရှင်နန္ဒက-ဘိက္ခုနီတို့ကို ဆုံးမသော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂၆) အရှင်ဘဂု

(၂၇) အရှင်နန္ဒိယ

(၂၈) အရှင်ဘဒ္ဒိယ-အမျိုးမြတ်သော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂၉) အရှင်ကိမိလ

(၃၀) အရှင်ရာဟုလာ-သိက္ခာကာမအရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၃၁) အရှင်သီဝလိ-လာဘ်များသော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၃၂) အရှင်ဒဗ္ဗ-သံဃာတို့အားနေရာခင်းပေး သောအရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၃၃) အရှင်ဥပသေန-ပရိသတ်နှင့်တကွ အလုံးစုံကြည်ညိုဖွယ်ရှိသော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၃၄) အရှင်ခဒိရရေဝတ- အရညကင် ဓုတင်ဆောင်သော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၃၅) အရှင်စူဠပုဏ္ဏ

(၃၆) အရှင်မဟာပုဏ္ဏ

(၃၇) အရှင်သောဏကောဠိဝေသ-အာရဒ္ဓ ဝီရိယ အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၃၈) အရှင်သောဏကောဋိကဏ္ဏ-ကောင်း သောစကားရှိသောအရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၃၉) အရှင်ရာဓ-ဘုရားဒေသနာÓာဏ်တော် အဆင့်ဆင့်ဖြစ်ကြောင်းဖြစ်သော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၄၀) အရှင်ညဘူတိ-ကိလေသာကင်း၍ နေ သော အရဏဝိဟာရ၊ အလှူခံထိုက်သောအရာတို့ ၌ ဧတဒဂ်ရ။

လကျာ်ရံ မဟာသာဝက ၄၀ ရှိရာ ယင်း ၄၀ အနက် ၂၂ ပါးမှာ ဧတဒဂ်ရ မထေရ်များဖြစ်ကြ သည်။

လက်ဝဲရံမဟာသာဝက လေးဆယ်

(၁) အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန်-တန်ခိုးကြီးသော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂) အရှင်အင်္ဂုလိမာလ

(၃) အရှင်ဝက္ကလိ-သဒ္ဓါလွန်ကဲသော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၄) အရှင်ကာဠုဒါယီ-ဆွေတော်မျိုးတော်တို့ ကို ကြည်ညိုစေသော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၅) အရှင်မဟာဥဒါယီ

(၆) အရှင်ပိလိန္ဒဝစ္ဆ-နတ်တို့ချစ်ခင်သော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၇) အရှင်သောဘိတ-ပုဗ္ဗေနိဝါသ အဘိ ညာဉ်အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၈) အရှင်ကုမာရကဿပ-ဆန်းကြယ်စွာ တရားစကားဟောတတ်သော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၉) အရှင်ရဋ္ဌပါလ-သဒ္ဓါပဗ္ဗဇ္ဇိတ အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၁၀) အရှင်ဝင်္ဂိသ-ဘုရားဂုဏ်တော် စသည် တို့ ရုတ်ခြင်းချီးမွမ်းဖွဲ့ဆိုနိုင်သော ဉာဏ်၊ ပဋိဘာန် ရှိသော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၁၁) အရှင်သဘိယ

(၁၂) အရှင်သေလ

(၁၃) အရှင်ဥပဝါဏ

(၁၄) အရှင်မေဃိယ

(၁၅) အရှင်သာဂတ-တေဇောဓာတ်ဝင်စား သော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၁၆) အရှင်နာဂိတ

(၁၇) အရှင်လကုဏ္ဍကဘဒ္ဒိယ-အသံ သာယာသော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၁၈) အရှင်ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇ-ရဲတင်း သော စကားကိုဆိုတတ်သော ဝသီဟနာဒ အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၁၉) အရှင်မဟာပန္ထကဝ-အရူပဈာန်မှထ ၍ မဂ်ကိုရသောသညဝိဝဍ္ဍအရာတို့၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂၀) အရှင်စူဠပန္ထက-မနောမယ အဘိ ညာဉ်ဖန်ဆင်းနိုင်သောအရာ စေသောဝိဝဍ္ဍ အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂၁) အရှင်ဗာကုလ-အနာကင်းသော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂၂) အရှင်ကုဏ္ဍဓာန-စာရေးတံဦးယူသော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂၃) အရှင်ဒါရုစီရိယ-ခိပ္ပါဘိညာ အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂၄) အရှင်ယသောဇ

(၂၅) အရှင်အဇိတ

(၂၆) အရှင်တိဿ

(၂၇) အရှင်မေတ္ထေယျ

(၂၈) အရှင်မန္တာဏိ၊ ပုတ္တပုဏ္ဏ-ဓမ္မကထိက အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၂၉) အရှင်မေတ္တဂူ

(၃၀) အရှင်ဇောတိက

(၃၁) အရှင်ဥပသီဝ

(၃၂) အရှင်နန္ဒ-ဣန္ဒြေကိုစောင့်သော အရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

(၃၃) အရှင်ဟေမက

(၃၄) အရှင်တောဒေယျ

(၃၅) အရှင်ကပ္ပ

(၃၆) အရှင်စတုကဏ္ဍိက

(၃၇) အရှင်ဘဒြာဝုဓ

(၃၈) အရှင်ပေါသလ္လ

(၃၉) အရှင်ပိင်္ဂိယ

(၄၀) အရှင်မောဃရာဇ-ခေါင်းပါးသော သင်္ကန်းကိုဆောင်ရာ၌ ဧတဒဂ်ရ။

လက်ဝံရဲမဟာသာဝက လေးဆယ်တွင် ဧတဒဂ်ရ မထေရ် ၁၉ ပါးရှိကြောင်း တွေ့ရှိရပေ သည်။

ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားတွင် လကျာ်ရံလေး ဆယ်၊ လက်ဝဲရံလေးဆယ်ရှိကြောင်း အမည်များနှင့် တကွ ဖော်ပြပြီးဖြစ်ပေသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ အနေဖြင့် ကြည်ညိုသဒ္ဓါပွားများနိုင်ရန်အတွက် ရေး သားတင်ပြလိုက်ရခြင်းဖြစ်ပေသည်။

မောင်ဉာဏ်စိန်

ကျမ်းကိုးစာရင်း

• ၁။ မာလာလင်္ကာရ ဝတ္ထုတော်ကြီး(ဒုတိယ မဲထီးဆရာတော်)

မနောမယ